Sỏi Niệu Quản 1/3 Dưới: Tất Tần Tật Những Điều Bạn Cần Biết

Sỏi niệu quản 1/3 dưới là một trong những bệnh lý thường gặp của đường tiết niệu, gây ra nhiều khó chịu và lo lắng cho người bệnh. Nếu bạn hoặc người thân đang gặp phải vấn đề này, đừng bỏ qua bài viết này nhé. Chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn một cái nhìn toàn diện, dễ hiểu về sỏi niệu quản 1/3 dưới, từ nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán đến các phương pháp điều trị hiệu quả nhất. Hãy cùng tìm hiểu nhé!

1. Sỏi niệu quản 1/3 dưới là gì?

Để hiểu rõ về sỏi niệu quản 1/3 dưới, trước hết chúng ta cần nắm vững kiến thức cơ bản về hệ tiết niệu. Niệu quản là ống dẫn nước tiểu từ thận xuống bàng quang. Niệu quản được chia thành 3 đoạn: 1/3 trên, 1/3 giữa và 1/3 dưới. Sỏi niệu quản 1/3 dưới là tình trạng sỏi xuất hiện và gây tắc nghẽn ở đoạn cuối của niệu quản, gần vị trí đổ vào bàng quang.

2. Tại sao sỏi lại xuất hiện ở niệu quản 1/3 dưới?

– Sỏi di chuyển từ trên xuống: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Sỏi hình thành ở thận, sau đó theo dòng nước tiểu di chuyển xuống niệu quản và bị mắc kẹt ở đoạn 1/3 dưới do vị trí này thường hẹp hơn so với các đoạn trên.

– Các yếu tố nguy cơ:

○ Mất nước: Không uống đủ nước khiến nước tiểu đặc, tăng nguy cơ hình thành sỏi.

○ Chế độ ăn uống: Ăn nhiều thực phẩm giàu oxalat, canxi, natri có thể làm tăng khả năng tạo sỏi.

○ Nhiễm trùng đường tiết niệu: Viêm nhiễm có thể làm thay đổi độ pH nước tiểu, tạo điều kiện cho sỏi hình thành.

○ Bất thường đường tiết niệu: Hẹp niệu quản, dị dạng đường tiết niệu làm tăng nguy cơ ứ đọng và hình thành sỏi.

○ Yếu tố di truyền: Một số người có nguy cơ mắc sỏi cao hơn do rối loạn chuyển hóa.

– Tiền sử gia đình: Nếu trong gia đình có người từng bị sỏi đường tiết niệu thì bạn cũng có nguy cơ bị sỏi cao hơn.

3. Dấu hiệu nhận biết sỏi niệu quản 1/3 dưới

Triệu chứng của sỏi niệu quản 1/3 dưới có thể khác nhau tùy thuộc vào kích thước, vị trí sỏi và mức độ tắc nghẽn. Tuy nhiên, một số dấu hiệu thường gặp bao gồm:

– Đau:

○ Đau quặn vùng hông lưng: Cơn đau xuất hiện đột ngột, dữ dội ở vùng hông lưng, có thể lan xuống bụng dưới, vùng bẹn, hoặc bộ phận sinh dục.

○ Đau khi đi tiểu: Cảm giác đau buốt, rát dọc theo niệu đạo khi đi tiểu.

○ Đau sau khi đi tiểu: Đau âm ỉ, khó chịu kéo dài sau khi tiểu xong.

– Rối loạn tiểu tiện:

○ Tiểu khó: Khó bắt đầu đi tiểu.

○ Tiểu rắt: Đi tiểu nhiều lần, mỗi lần một ít.

○ Tiểu buốt: Cảm giác đau buốt khi đi tiểu.

○ Tiểu ra máu: Nước tiểu có màu hồng hoặc đỏ do sỏi làm tổn thương niệu quản.

○ Bí tiểu: Không thể đi tiểu được.

– Các triệu chứng khác:

○ Buồn nôn, nôn: Do cơn đau quá dữ dội.

○ Sốt, ớn lạnh: Nếu có nhiễm trùng đường tiết niệu đi kèm.

○ Đau tức vùng bụng dưới: Do sỏi gây kích thích.

4. Chẩn đoán sỏi niệu quản 1/3 dưới bằng cách nào?

Để chẩn đoán chính xác sỏi niệu quản 1/3 dưới, bác sĩ sẽ kết hợp nhiều phương pháp:

– Hỏi bệnh sử và khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng và khám vùng bụng, lưng và hông để xác định vị trí đau.

– Xét nghiệm nước tiểu:

○ Tổng phân tích nước tiểu: Phát hiện hồng cầu, bạch cầu, vi khuẩn, tinh thể, và các dấu hiệu nhiễm trùng.

– Chẩn đoán hình ảnh:

○ Chụp X-quang bụng không chuẩn bị (KUB): Phát hiện sỏi cản quang.

○ Siêu âm đường tiết niệu: Phát hiện sỏi và đánh giá tình trạng ứ nước ở thận.

○ Chụp CT scan bụng không thuốc cản quang: Phương pháp có độ nhạy cao, phát hiện cả sỏi không cản quang và các bất thường khác.

○ Chụp UIV (Urography tiêm tĩnh mạch): Đánh giá hình thái và chức năng của đường tiết niệu.

○ Nội soi niệu quản: Quan sát trực tiếp niệu quản để xác định vị trí, kích thước sỏi và các bất thường khác. Phương pháp này cũng có thể được sử dụng để lấy sỏi.

5. Các phương pháp điều trị sỏi niệu quản 1/3 dưới

Tùy thuộc vào kích thước, vị trí sỏi, mức độ tắc nghẽn và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, các phương pháp điều trị bao gồm:

– Điều trị nội khoa:

○ Uống nhiều nước: Giúp sỏi nhỏ tự đào thải ra ngoài.

○ Thuốc giảm đau: Giảm đau và khó chịu.

○ Thuốc giãn cơ trơn niệu quản: Giúp niệu quản giãn nở, tạo điều kiện cho sỏi di chuyển.

○ Thuốc kháng sinh: Điều trị nhiễm trùng nếu có.

– Điều trị ngoại khoa:

○ Tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL): Dùng sóng xung kích để làm vỡ sỏi thành các mảnh nhỏ, sau đó sỏi tự đào thải ra ngoài.

○ Nội soi niệu quản lấy sỏi (URS): Đưa ống nội soi qua niệu đạo vào niệu quản, dùng dụng cụ để gắp hoặc tán sỏi.

■ Tán sỏi bằng laser: Sử dụng năng lượng laser để làm vỡ sỏi.

■ Tán sỏi bằng khí nén: Sử dụng khí nén để làm vỡ sỏi.

○ Phẫu thuật mở: Trong trường hợp sỏi quá lớn hoặc có biến chứng.

– Các thủ thuật hỗ trợ:

○ Đặt stent niệu quản: Giúp niệu quản mở rộng, giảm tắc nghẽn và tạo điều kiện cho sỏi di chuyển. Tuy nhiên, việc đặt stent có thể gây ra một số tác dụng phụ như viêm và phù nề niệu quản.

○ Mở rộng niệu quản: Trong trường hợp niệu quản bị hẹp.

○ Dẫn lưu thận qua da: Trong trường hợp tắc nghẽn niệu quản gây ứ nước ở thận.

6. Biến chứng nguy hiểm của sỏi niệu quản 1/3 dưới

Nếu không được điều trị kịp thời, sỏi niệu quản 1/3 dưới có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm:

– Nhiễm trùng đường tiết niệu: Viêm nhiễm do sỏi gây tổn thương, có thể dẫn đến nhiễm trùng máu.

– Tắc nghẽn niệu quản: Gây bí tiểu, ứ nước ở thận, làm suy giảm chức năng thận.

– Tổn thương niệu quản: Viêm loét, hẹp niệu quản.

– Suy thận: Tổn thương thận kéo dài có thể dẫn đến suy thận mạn tính.

– Viêm bể thận: Nhiễm trùng lan lên thận gây viêm bể thận cấp tính.

7. Phòng ngừa sỏi niệu quản 1/3 dưới như thế nào?

Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:

– Uống đủ nước: 2-3 lít nước mỗi ngày, đặc biệt là khi thời tiết nóng bức.

– Chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế thực phẩm giàu oxalat (sô cô la, trà đặc, rau bina), canxi (sữa, phô mai), natri (đồ ăn mặn), tăng cường rau xanh và trái cây.

– Điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu: Điều trị dứt điểm các đợt nhiễm trùng để tránh biến chứng.

– Khám sức khỏe định kỳ: Phát hiện sớm các bất thường của đường tiết niệu để có biện pháp can thiệp kịp thời.

– Vận động thường xuyên: Tăng cường hoạt động thể chất để cải thiện sức khỏe tổng thể.

– Hạn chế đồ uống có ga: Các loại đồ uống này không có lợi cho thận.

8. Ưu điểm của phẫu thuật nội soi trong điều trị sỏi niệu quản 1/3 dưới

Phẫu thuật nội soi ngày càng được sử dụng rộng rãi vì những ưu điểm vượt trội:

– Ít xâm lấn: Can thiệp qua đường tự nhiên, ít gây đau đớn và chảy máu.

– Hồi phục nhanh: Thời gian nằm viện ngắn, bệnh nhân mau chóng trở lại sinh hoạt bình thường.

– Ít biến chứng: So với phẫu thuật mở.

– Tính thẩm mỹ cao: Can thiệp qua đường niệu đạo, không có vết mổ

– Quan sát rõ ràng: Hình ảnh phẫu thuật được phóng đại trên màn hình giúp bác sĩ thao tác chính xác hơn.

9. Các phương pháp nội soi thường được sử dụng

– Nội soi niệu quản tán sỏi: Dùng ống nội soi đưa vào niệu quản, dùng dụng cụ để gắp hoặc tán sỏi bằng laser hoặc khí nén.

10. Những điều cần lưu ý sau điều trị sỏi niệu quản 1/3 dưới

– Uống đủ nước: 2-3 lít mỗi ngày để giúp thận đào thải các mảnh sỏi còn sót lại.

– Tái khám định kỳ: Theo lịch hẹn của bác sĩ để kiểm tra tình trạng và phát hiện sớm các vấn đề phát sinh.

– Tuân thủ chế độ ăn uống: Ăn uống khoa học để phòng ngừa sỏi tái phát.

– Sử dụng thuốc theo chỉ định: Uống thuốc đầy đủ để phòng ngừa nhiễm trùng và giảm đau.

– Vận động nhẹ nhàng: Đi bộ, tập thể dục nhẹ để tăng cường sức khỏe.

– Không nhịn tiểu: Đi tiểu khi có nhu cầu để tránh ứ đọng nước tiểu.

11. Lời khuyên của chuyên gia

– Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nghi ngờ sỏi niệu quản, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và tư vấn điều trị kịp thời.

– Không tự ý dùng thuốc hoặc điều trị tại nhà, vì có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng.

– Tuân thủ các hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo quá trình điều trị đạt hiệu quả tốt nhất.

– Duy trì một lối sống lành mạnh, uống đủ nước và có chế độ ăn uống khoa học để phòng ngừa sỏi niệu quản.

Kết luận

Sỏi niệu quản 1/3 dưới là một bệnh lý phổ biến nhưng hoàn toàn có thể điều trị được. Điều quan trọng là bạn cần chủ động trang bị kiến thức, phát hiện sớm các triệu chứng và tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích. Nếu có bất kỳ câu hỏi nào khác, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi nhé.

Xem thêm:

• Sỏi niệu quản: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị hiệu quả
• Sỏi niệu quản là gì?
• Tán sỏi nội soi ngược dòng