Tán sỏi thận qua da (PCNL) là một phương pháp điều trị hiệu quả cho sỏi thận có kích thước lớn hoặc phức tạp. Kỹ thuật này cho phép tiếp cận trực tiếp sỏi trong thận, tán vỡ và lấy sỏi ra ngoài; mang lại tỷ lệ sạch sỏi cao hơn so với các phương pháp ít xâm lấn khác.
Chỉ định tán sỏi thận qua da (PCNL)
- Sỏi thận có kích thước lớn hơn 2cm.
- Sỏi trên thận móng ngựa, có túi thừa đài thận, gù vẹo cột sống.
- Sỏi trên bệnh nhân đã tán sỏi ngoài cơ thể thất bại, hoặc có chống chỉ định tán sỏi ngoài cơ thể.
- Sỏi cystine (loại sỏi dễ vỡ bằng năng lượng siêu âm, laser nhưng khó điều trị bằng tán sỏi ngoài cơ thể).
Chống chỉ định PCNL
- Nhiễm khuẩn tiết niệu.
- Sỏi có kèm theo dị dạng đường tiết niệu: hẹp khúc nối bể thận – niệu quản, niệu quản sau tĩnh mạch chủ….
- Rối loạn đông máu.
- Thận giãn mỏng mất chức năng.
Ưu điểm của tán sỏi thận qua da PCNL
– Tỷ lệ sạch sỏi cao: PCNL cho phép lấy sỏi trực tiếp và làm sạch sỏi hiệu quả hơn so với tán sỏi ngoài cơ thể (SWL).
– Ít xâm lấn: So với mổ mở, PCNL ít gây tổn thương mô hơn; giúp bảo tồn chức năng thận tốt hơn và thời gian phục hồi nhanh hơn.
– Điều trị hiệu quả sỏi phức tạp: PCNL có thể điều trị hiệu quả sỏi san hô; sỏi lớn, sỏi ở vị trí khó tiếp cận.

Kỹ thuật thực hiện PCNL
1. Tạo đường hầm qua da: Bệnh nhân được gây mê toàn thân, nằm sấp hoặc nghiêng. Bác sĩ sử dụng siêu âm hoặc X-quang để định vị và chọc kim qua da vùng thắt lưng vào đài bể thận.
2. Nong đường hầm, đặt amplatz và ống soi: Sau khi vào đài bể thận; bác sĩ nong rộng đường hầm và đặt ống soi thận qua da.
3. Tán sỏi: Sử dụng năng lượng siêu âm, laser hoặc khí nén để tán vỡ sỏi thành các mảnh nhỏ.
4. Lấy sỏi và dẫn lưu: Các mảnh sỏi được lấy ra ngoài qua ống soi. Đặt ống dẫn lưu (nephrostomy) để dẫn lưu nước tiểu và máu sau mổ.
Biến chứng của tán sỏi thận qua da
– Chảy máu: Là biến chứng thường gặp nhất; có thể nhẹ hoặc nghiêm trọng đến mức cần truyền máu hoặc can thiệp nút mạch.
– Nhiễm trùng: Có thể xảy ra sau PCNL, bao gồm nhiễm trùng đường tiết niệu, nhiễm trùng huyết.
– Tổn thương các tạng lân cận: Nguy cơ tổn thương các cơ quan lân cận như ruột, lách, gan, phổi….
– Sót sỏi: Tỷ lệ sót sỏi sau PCNL khoảng 4-21% và có thể cần can thiệp lấy sỏi lại.
Các tiến bộ trong PCNL:
- Mini-PCNL: Sử dụng ống soi và dụng cụ nhỏ hơn, giúp giảm thiểu tổn thương mô và biến chứng sau mổ.
- Tubeless PCNL: Không đặt ống dẫn lưu sau mổ, giúp giảm đau và rút ngắn thời gian nằm viện.
- Sử dụng năng lượng laser: Laser Holmium:YAG là loại laser được sử dụng phổ biến trong tán sỏi nội soi, có khả năng tán vỡ mọi loại sỏi hiệu quả.
Kết luận:
PCNL là một phương pháp điều trị sỏi thận hiệu quả và an toàn; đặc biệt là cho sỏi lớn và phức tạp. Kỹ thuật này ngày càng được cải tiến với các phương pháp ít xâm lấn hơn; giúp giảm thiểu biến chứng và rút ngắn thời gian phục hồi cho người bệnh.
Xem thêm:
Website Soitietnieu.com được xây dựng và quản lý bởi Bs Mai Văn Lực. Chúng tôi hỗ trợ khám và điều trị các bệnh lý Ngoại khoa tiết niệu tại các bệnh viện uy tín do các bác sĩ giỏi, giáo sư đầu ngành trực tiếp khám và điều trị.
Liên hệ: 0984 260 391 -
0886 999 115